Početkom septembra 2012. godine kod Starog Teočaka su u zemlji pronađeni nepoznati nišani. Otkriveni su na dubini od oko pola metra pri radovima na kopanju temelja za ogradu kamenog turbeta. Ovo je proteklih dana konstatovala ekipa Zavoda pri izlasku na teren. Inače u naselju Stari Teočak nalaze se brojne starine i raznovrsno kulturno-historijsko naslijeđe.
Na jednom strmom brežuljku se nalaze ostaci srednjovjekovnog grada i kasnije osmanske utvrde Teočak. Grad Teočak je u 15. stoljeću bio formalno središte ugarskog (mađarskog) pretendenta na Bosansko kraljevstvo, Nikole Iločkog. U blizini je bio i franjevački samostan sa crkvom.
U Podgradu utvrde Teočak je i najstarija džamija u sjeveroistočnom kutu Bosne i Hercegovine. Nastala je na prelazu 15/16. stoljeće, poznata je pod nazivom Fethija a njena arhitektura nije još dovoljno istražena. Pored džamije je staro mezarje a tu se nalaze i granitne kugle čija namjena nije odgonetnuta. Neposredno pored grada-utvrde i stare džamije nalaze se i druge starine. Nekoliko starih mezarja, izvori i česme Šadrvan i Bukovik, na rijeci Tavna je bilo nekoliko starih vodenica od kojih je sačuvana jedna (zvana Krndija) za koju su vezana brojna predanja.
Pored Tavne je i mezarje Močila sa starim nišanima a preko rijeke od njega u njivi Siga se nalaze monumentalni nišani. Predanje govori o šehidskom mezaru. Na uzglavnom nišanu je gužva i uklesana sablja. Tokom ljeta ove godine je grupa stanovnika Starog Teočaka svojim sredstvima izgradila kameno turbe oko šehidskog mezara. Turbe ima i kamenu kupolu a otvori su u kovanom željezu.
Pri kopanju temelja za kamenu ogradu turbeta su pronađena dva identična nišana. Nišani su vrlo lijepi, od tvrdog kamena i visoki oko 1,1 m. Vrhovi su zaobljeni a pri vrhu je uklesan po jedan krug. Ovi nišani su kao i već poznati šehidski najvjerovatniji sa početka osmanske uprave. Novootkrivene nišane je potrebno zaštititi, postaviti u uspravan položaj i ukomponovati u ograđeni prostor novoizgrađenog turbeta.
Novoizgrađeno turbe oko šehidskog mezara u Teočaku |
Novootkriveni nišan pored turbeta |
Novootkriveni nišan pored turbeta – slika 2 |