Nacionalni spomenici Tuzlanskog kantona (29)
Tokom 2018. godine Zavod za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona, u okviru projekta „Predstavljanja i afirmacije nacionalnih spomenika Tuzlanskog kantona u elektronskim i drugim aktuelnim medijima“, kroz posebno pripremljeni stručne priloge (tekst i odabrane fotografije), tokom 49 sedmica ove godine, prezentuje isto toliko nacionalnih spomenika sa područja Tuzlanskog kantona, koja ujedno predstavljaju najvrijednija dobra našeg naslijeđa.
Prezentovanje pojedinih nacionalnih spomenika a u cilju nihovog afirmisanja u javnosti nastavljamo sljedećim prilogom:
Hastahana (najstarija bolnica) u Tuzli
Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika 2014. godine, proglasila je „Historijski spomenik – Hastahana (prva javna bolnica) u Tuzli“, nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.
Hastahana u Tuzli je prva bolnica sagrađena u istočnom dijelu Bosne i druga bolnica sagrađena u Bosni i Hercegovini. Sagrađena je 1874. godine na inicijativu dr. Mehmeda Šerbića, prvog školovanog ljekara muslimana iz Bosne i Hercegovine, kojeg je Topal Osman-paša, poslao na školovanje u Carigrad. Bolnica je imala četiri sobe sa deset bolesničkih postelja, ordinaciju i prijemnu ambulantu, kuhinju i sobu za bolničare. Radila je do 1. juna 1886. godine kada je u Tuzli izgrađena nova, savremenija bolnica. Nakon toga, objekat je dobio stambenu funkciju. U čast obilježavanja stogodišnjice bolnice na objektu je postavljena spomen-ploča.
Historijski spomenik nalazi se u Tuzli, staroj Jala mahali, u ulici dr. Mehmeda Šerbića br. 8–10, nekadašnjoj Strmoj ulici.
Otvaranje azila za duševne bolesnike u Hadži Sinanovoj tekiji u Sarajevu u 18. stoljeću smatra se početkom organizacije zdravstvene službe u Bosni i Hercegovini.
Prva bolnica u Bosni i Hercegovini izgrađena je u Sarajevu 1866. godine uz pomoć sredstava Gazi Husrev-begovog vakufa. Bolnica je sagrađena za vrijeme uprave Šerif Topal Osman-paše. Pored Hastahane u Sarajevu, tokom osmanskog perioda izgrađene su još bolnice u Tuzli, Banjoj Luci i Mostaru.
Zgrada Hastahane (bolnice) u Tuzli, druga je bolnica sagrađena u Bosni i Hercegovini. Otvorena je 1874. godine i u njoj, kao i u Sarajevskoj hastahani, liječili su se civili svih vjeroispovijesti.
Nakon završenog medicinskog fakulteta u Carigradu, dr. Šerbić je upućen na rad u Tuzlu.
Zgrada bolnice sastojala se od osam prostorija: četiri sobe za pacijente sa deset kreveta, prostorija za ordinaciju i prijemnu ambulantu, bolesnička kuhinja i soba za dva bolničara koji su održavali stalno dežurstvo. Pored toga, u dvorištu je sagrađena ljetna kuhinja, pomoćni magacin i drvena šupa.
Ova bolnica je radila sve do 1886. godine kada je u Tuzli izgrađena nova, savremenija bolnica.
Zgrada Hastahane je slobodnostojeći jednospratni objekat, kod kojeg je sprat u odnosu na prizemlje doksatno prepušten sa svih strana približno 50 cm. U tlocrtu je objekat približno kvadratične osnove i orijentisan je sjeveroistok – jugozapad.
Objekat je sačuvao svoj izvorni vanjski oblik i izgled. Unutrašnja dispozicija objekta je, usljed podjele na dvije stambene jedinice nešto izmijenjena. Danas je to stambeni objekat sa dva dvoetažna stana.
Projekat „Predstavljanja i afirmacije nacionalnih spomenika Tuzlanskog kantona u elektronskim i drugim aktuelnim medijima“, tokom 2018. godine, izvodi Zavod za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona, uz saglasnost i podršku nadležnog Ministarstva za kulturu, sport i mlade TK.
